De overgang van thuis naar verpleeghuis is vaak een ingrijpende gebeurtenis. Sinds eind vorig jaar werkt ActiVite daarom aan ‘Hartelijk Welkom’, een project waarbij we samen met andere partijen onderzoeken hoe we de overgang van thuis naar het verpleeghuis voor cliënten en mantelzorgers kunnen verbeteren.
Binnen Hartelijk Welkom is student Ahlam Lassgaa van de Vrije Universiteit Amsterdam de afgelopen maanden aan de slag gegaan met de onderzoeksvraag: “Wat zijn de ervaringen en behoeftes van mantelzorgers tijdens het proces waarin hun naaste met dementie verhuist van thuis naar verpleeghuis?” Dit deed zij in het kader van haar afstudeerscriptie Gezondheidswetenschappen, waarvoor Ahlam een 8,2 kreeg!
‘Een storm die over je heen gaat’
Ahlam vertelt over het onderzoek: “Tussen het moment dat mensen het telefoontje krijgen dat er plek is in een verpleeghuis en de opname zitten vaak maar een paar dagen. Hierdoor ervaren mantelzorgers het opnameproces als snel en overrompelend. Zoals een van de mantelzorgers in het onderzoek zei: ‘Ik had het gevoel alsof er een storm over me heen ging.’ Bij de opname van een naaste met dementie in een verpleeghuis, kunnen mantelzorgers geconfronteerd worden met verdriet, gevoel van controleverlies, schuldgevoelens, maar tegelijkertijd ook opluchting. Daarbij maakt het ook verschil wie de mantelzorger is: partners van de persoon met dementie die opgenomen wordt ervaren de opname meer als emotioneel belastend dan de kinderen van de cliënt. Partners zijn na jaren van samen zijn vaak ineens alleen. Sommige vallen dan echt in een gat.”
Betere samenwerking binnen de zorgdriehoek
In haar onderzoek concludeert Ahlam dat mantelzorgers de overdracht over het algemeen als positief ervaren. Wel hebben zij behoefte aan een betere samenwerking binnen de zorgdriehoek, waarin mantelzorgers, zorgprofessionals én de persoon met dementie evenredig betrokken zijn. Ahlam: “Nu blijft de cliënt daarin soms wat achter. Er wordt dan meer gesproken óver de cliënt dan mét de cliënt. Ook hebben mantelzorgers behoefte aan een betere informatieoverdracht waarbij alle waardevolle informatie over de persoon met dementie bekend is in het verpleeghuis. Dit zodat hun naaste met dementie sneller beter gekend wordt en de zorg en ondersteuning in het verpleeghuis hier beter op kunnen aansluiten.”
Veel in een keer
Mantelzorgers vinden de informatie die zij zelf krijgen over de overgang naar het verpleeghuis inhoudelijk meestal goed. Maar omdat de daadwerkelijke opname zo snel gaat, krijgen zij in korte tijd vaak veel informatie. Ahlam: “Sommige informatie kan wellicht al eerder verstrekt worden, zodat mantelzorgers minder in een keer hoeven te verwerken, in een periode die toch al ingrijpend is. Tot slot kwam uit het onderzoek naar voren dat mantelzorgers vooral behoefte hebben aan steun van hun familie en naasten, meer dan aan de steun van zorgprofessionals. Al voelen ze wel dat zij terechtkunnen bij zorgprofessionals voor steun.”
Het onderzoek Hartelijk Welkom doet ActiVite samen met ziekenhuizen het VUmc en LUMC, zorgorganisaties Topaz en Marente, samenwerkingspartners Transmuralis, Zorg en Zekerheid en de gemeente Leiden, met subsidie van ZonMW.
