Hoogleraar Tijn Kool over passende zorg
Tijn Kool is hoogleraar Passende Zorg aan de Radboud Universiteit/Radboudumc. Wat is passende zorg en wat kunnen we daarvan verwachten?
“Bij passende zorg ga je met je arts of andere zorgverlener in gesprek over welke zorg bij jóu past. Wat kan er eventueel anders? Daar samen met je zorgverlener keuzes in maken, dat is passende zorg. We hebben vaak hoge verwachtingen van de zorg. We zijn eraan gewend geraakt dat alles maar kan. Maar met de huidige bevolkingsgroei en tekorten aan personeel loopt de zorg over een aantal jaar gegarandeerd vast. Dus we zullen iets moeten veranderen. Dat begint met het besef dat zorg niet altijd dé oplossing is. Vaak zijn er goede andere mogelijkheden. Neem bijvoorbeeld thuiswonende ouderen die last hebben van depressies. Zij krijgen regelmatig antidepressiva voorgeschreven, maar in de praktijk blijkt dat activerende begeleiding (leren omgaan met een aandoening of beperking) vaak effectiever is dan die pillen. Je komt vaker onder de mensen en je gaat meer bewegen. Daardoor ga je je lekkerder voelen en heb je
geen of minder medicatie meer nodig.”
Behandelen zit nog sterk ingebakken in ons zorgsysteem, dat moeten we loslaten.
Tijn Kool
Wel of niet doen
“Soms is passende zorg ook: niets doen. Bepaalde wonden genezen bijvoorbeeld beter zonder verband eromheen. Maar omdat we gewend zijn om wonden te verbinden, gebeurt het vaak toch. Wat we nogal eens vergeten, is dat zorg soms zelfs schadelijk kan zijn. Zo is een operatie ondergaan per definitie schadelijk. Dat geldt zeker voor mensen die ouder zijn dan 85 jaar. Als iemand van die leeftijd met een slechte gezondheid na een operatie op de IC belandt, dan is de kans klein dat deze persoon daarna nog langer dan 3 maanden leeft. Daarom is het belangrijk om met je zorgverlener te bespreken of er andere mogelijkheden zijn dan een operatie of behandeling. Na een goede voorlichting ziet maar liefst de helft van de kwetsbare ouderen met een
gebroken heup af van een operatie. Betrouwbare informatie is belangrijk om goede keuzes te maken.”
Verbeter de wereld, begin bij jezelf
“Passende zorg wordt wel eens afgedaan als een bezuinigingsmaatregel, maar dat is het niet. Passende zorg is niet per se goedkoper. Je zet de beschikbare zorg alleen anders in. En dat is noodzakelijk, als we de zorg ook in de toekomst toegankelijk willen houden voor iedereen. ‘Behandelen’ zit nog sterk ingebakken in ons zorgsysteem. Dat moeten we loslaten. Beter is om te praten over: wat zijn je wensen rond zorg? Wat voor behandeling wil je nog aan het einde van je leven? Als je deze vraag stelt, dan blijkt dat mensen maar zelden kiezen voor eindeloos
doorbehandelen. Van ‘standaard behandelen’ naar passende zorg vraagt om een gedragsverandering van iedereen. Kijk bijvoorbeeld voordat je een afspraak maakt bij de huisarts eerst op thuisarts.nl. Het kan zomaar zijn dat je daar al het antwoord op je vraag vindt. En heb je een gesprek met je wijkverpleegkundige, de huisarts of de specialist, vraag dan zelf welke andere mogelijkheden er zijn. Zo krijg je uiteindelijk zorg die beter aansluit bij jouw eigen behoeften. Hierover het gesprek aangaan en samen met je zorgverlener keuzes maken, dát is passende zorg!”
Passende zorg verlenen is een landelijk thema waar ActiVite zich ook actief voor inzet. We kijken naar de mogelijkheden van de cliënt, maken gebruik van nieuwe technologieën en werken samen met de sociale omgeving. Ondersteuning met zorg die bij je past: voor jong en oud, voor thuiswonend en niet-thuiswonend.