Veranderingen bij Ontmoetingscentra ActiVite

20 februari 2023

De Ontmoetingscentra veranderen. Niet qua inrichting, maar juist qua werkwijze. De persoon achter het haperende brein (waaronder dementie) staat voortaan centraal. Maar, hoe pak je zoiets aan? Alle begeleiders van de Ontmoetingscentra kwamen daarvoor een middag bij elkaar om inspiratie op te doen. En geïnspireerd was iedereen na afloop!  

Een gestructureerde dag waarin alle deelnemers hetzelfde programma met elkaar volgen. Dat is hoe de Ontmoetingscentra (OC’s) tot nu toe werkten. Maar dankzij nieuwe inzichten en ontwikkelingen in de (ouderen)zorg zijn we tot de conclusie gekomen dat het anders kan. “Voor ouderen, zeker mensen met dementie, is het heel belangrijk dat ze het gevoel hebben erbij te horen. Ze willen van waarde blijven en iets voor een ander kunnen betekenen”, zegt Manja Vreeswijk, teammanager van de OC’s. Dat betekent meer maatwerk: kijken naar de mens achter het haperende brein en het dagprogramma afstemmen op de persoon. 

Odette Houkes werkt bij OC Noorderbrink en was aanwezig bij de inspiratiemiddag: “Veel mensen met een haperend brein blijven in deze maatschappij langer thuis wonen, waardoor mantelzorgers het ook veel zwaarder krijgen. Door de meer persoonsgerichte aanpak kunnen we nog langer van betekenis zijn voor de deelnemer, maar ook voor de mantelzorger. De nieuwe weg die we zijn ingeslagen past heel erg bij mij als persoon. Het is fijn om te werken vanuit het gevoel en zo te ervaren wat de ander van jou nodig heeft. Hierdoor kan ik een gevoel van veiligheid en zelfverzekerdheid meegeven aan de deelnemer.” 

Spontane acties 

De meer persoonlijke aanpak is net even anders en werd tijdens de inspiratiemiddag uitgebreid besproken. En er werd natuurlijk mee geoefend. Met improvisatieopdrachten gingen de begeleiders tijdens de inspiratiemiddag aan de slag, op zoek naar het kind in henzelf. Manja vertelt: “Wanneer je wat losser bent, word je automatisch toegankelijker. Je krijgt bijvoorbeeld een deelnemer niet zomaar aan het dansen als je die opdracht geeft. Doe in plaats daarvan zelf een gek dansje en vraag om mee te doen. Wedden dat die voetjes dan wél van de vloer gaan!” Met spontanere acties ontstaat een luchtige, energieke sfeer én wordt er veel gelachen. In de nieuwe benadering ligt de nadruk op kijken wat er wél kan, positiviteit, meedoen, gelijkwaardigheid en plezier.  

Leny Mooiman, begeleider bij OC Voorhout vond het een geslaagde middag: “Ik vond het heel leuk om te zien hoe enthousiast iedereen meedeed”, vertelt ze. “We moesten bijvoorbeeld in een groepje een kop en schotel uitbeelden. Nou, dat is zo makkelijk nog niet! De kunst is vooral om niet te hard na te denken en gewoon te doen. Ik denk dat die spontaniteit ook helpt op de werkvloer.”  

Kleine veranderingen 

Leny is sinds de zomer van 2022 werkzaam als begeleider. Zij komt met een frisse blik binnen en staat positief tegenover de veranderingen. “Ik vind verandering altijd wel leuk”, vertelt Leny. “Het is alleen heel verleidelijk om gelijk groots te denken. Of juist in beperkingen. Maar verandering zit ook in kleine dingen. Ik kan bijvoorbeeld voor iedereen koffie inschenken, maar ik kan ook deelnemers de vrijheid geven zelf een kopje koffie te pakken. Daarmee blijven ze meer in beweging.”  

Odette vult aan: “We kregen handvatten om nog meer te werken vanuit het gevoel. Het gaat soms om hele kleine veranderingen waarmee je nog meer contact kunt maken met de mens tegenover je.” Als het brein gaat haperen vraagt dat om een andere manier van contact maken. Het cognitieve- of denkende brein is steeds moeilijker te gebruiken, maar het gevoelsbrein blijft ongelooflijk lang intact. Daar kun je gebruik van maken door bijvoorbeeld het benoemen van een emotie die je ziet of hoort. Dat geeft een gevoel van veiligheid en dat je mag zijn wie je bent: een mooi mens waar je veel van kunt leren. 

“Voorheen hadden we per dag een programma met activiteiten klaarliggen. Maar we werken met mensen, dus vaak loopt alles anders dan je van tevoren hebt bedacht. We leerden tijdens de inspiratiemiddag dat het daarom beter is om geen plan te hebben, maar tegen elkaar te zeggen ‘we gaan iets doen’. Dat geeft aan het einde van de dag een meer tevreden gevoel dan wanneer (een deel van) de activiteiten niet door kan gaan”, zegt Odette.

Een plek voor kwetsbare ouderen 

Verandering zit ‘m in de kleine dingen. Een net even andere benadering van de persoon en meebewegen met wat er is kan een groot verschil maken. Met de inspiratiemiddag in het achterhoofd gaan alle begeleiders meer hun gevoel volgen, de planning meer loslaten en kijken naar de persoon achter het haperende brein of lichaam.  

We hebben inmiddels 16 prachtige Ontmoetingscentra, plekken waar kwetsbare ouderen samenkomen. Veel van de deelnemers zijn mensen met een haperend brein, waaronder dementie. Mensen die lid zijn van onze ‘club’ geven zelf vaak aan dat ze het fijn vinden om een plek te hebben waar ze helemaal zichzelf kunnen zijn, waar ze nieuwe vriendschappen sluiten en waar de sfeer warm en veilig is. Ook voor familie en vrienden van de deelnemers staan de deuren nu wagenwijd open. Iedereen is welkom. We helpen mensen met vragen en tips over contact maken en in verbinding blijven met je geliefde. 

Aanmelden

Heeft u vragen of wilt u zich aanmelden bij één van onze Ontmoetingscentra? Neem contact op met het Ontmoetingscentrum in uw regio of bel ActiVite op (071) 516 14 15.

Zorg nodig?
Voor al uw vragen over zorg, gezondheid en welzijn kunt u ons bellen of mailen
Bel (071) 516 14 15